Google+
Amosando publicacións coa etiqueta Opinion. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta Opinion. Amosar todas as publicacións

En nuestras montañas... la soledad

Desde hace tiempo digo que si el número de entradas de este blog disminuye no es por falta de ideas sino por aprecio a lo que much@s otras compañer@s están escribiendo en sus blogs... y prefiero comentar allí y participar.

Palabras retorcidas

"Os comunicamos que vamos a discontinuar este producto" Esa ha sido la raiz de estos pensamientos sobre cómo se materializa la usura y cómo se camufla tras arabescos linguisticos.


No será la primera ni la última vez... Se trata de productos que dejan de ofrecer márgenes por diferentes motivos; especialmente porque su patente caduca y su fabricación en masa en países con larga tradición de "dumping social y ecológico" reduce los costes tendiendo a cero lo que compensa (?) los costes del largo transporte hasta el mercado.

En un documento de muy recomendable lectura (PDF) se hace un análisis de cómo los costes de los servicios son difíciles de reducir y cómo la productividad de los mismos (nº de atenciones por unidad de trabajo) tampoco son fáciles de aumentar con lo que, en comparación con la fabricación de productos, los servicios se encarecen con el tiempo.

¿Y nadie considera que los servicios de conocimiento (y los servicios de salud lo son) se "regeneran" a cada paso? Cualquier profesional sanitario sabe que si no se mantiene actualizado la calidad de su servicio se acabará resintiendo, pero esta crisis parece provocar magias haciendo desaparecer de la perspectiva lo que es más importante... es por ello que la formación continuada se "discontinua" o sufre una escasez de fondos que la abocan a un papel marginal... esto podría ser una oportunidad, pero también es un peligro.

Nadie va a formar a los profesionales a cambio de nada... y sobre todo, nadie va a formar a los profesionales para mejorar su rendimiento en el entorno de su trabajo sino es desde dentro.

Chamanismo y calidad

Ayer recibí el enésimo tweet de una web tratando de "darse a conocer" ...


... por la tarde, mientras nadaba, pensé que estos "ataques" reafirman mi impresión de que el fenómeno que le comentaba en RedyRolEnfermero de estar cada uno en la cima de nuestra montaña "gritando" consignas.

El desembarco de los intereses comerciales en las principales redes sociales (Twitter, Facebook, G+) no deja de ser un signo de su éxito, pero a la vez una tergiversación de lo que conocíamos como su "esencia".

Hace un tiempo escribí una entrada sobre la seguridad del paciente desde el punto de vista del usuario, como me parecía que la mayoría de mis contactos son profesionales intenté seguir los consejos de quienes más saben de esto de la difusión y lancé tweets dirigidos a todas las asociaciones de pacientes que encontré en una búsqueda básica, lo mismo hice con facebook... las visitas a la entrada en cuestión aumentaron en la semana siguiente, pero no las respuestas a la encuesta ni los comentarios...

Con esto quiero señalar que ese tipo de campañas por sí solas no funcionan y que una iniciativa que pensemos "vale la pena" necesita de otras herramientas; por suerte gente como los cuidando marcan el camino y nos brindan la oportunidad de poner en valor los contenidos de calidad destinados a los usuarios haciendo que el cacareado papel del profesional como "prescriptor" de enlaces de forma independiente y transparente tenga sentido.

Ved sino cuidando.org


O día dempois...

Onte entrou en vigor un troco normativo de calado no sistema de saúde español, un troco que é complexo de entender e que xera un gran debate político e ético tanto entre os profesionais como entre a cidadanía.

Os datos para este debate son TODOS sesgados, sesgados pola propia experiencia, sesgados polos medios de comunicación, sesgados polas afinidades e odios de cada quen, sesgados polas emocions...

Son fillo da emigración galega e teño que admitir que a miña visión do tema está condicionada por elo... e non só a miña visión da lei en si senon das reaccions políticas que rodean á súa posta en marcha. Como profesional o teño claro e xa o puxen nun tuit en Maio...


Pero Son libre de facelo? Como enfermeira en atención especializada coido que sí porque o 90% da miña actividade está mediada pola actividade de outros profesionais e as facetas independentes da miña acitividade non son susceptibles de sufrir bloqueos "por falta de TIS"; pero Noutros ámbitos?

Facer un ECG non debera ofrecer problema porque dada a nula identificación do doente que fan os trebellos e a sua escasa integración no sistema se poden facer como si se lle fan a un maniquí.
Extraer unha analítica non ten menor problema, pero identificala (outorgándolle un número único ó doente) e, sobor de todo, procesala... hai unha tremenda barreira que se pode solventar actuando co doente como si de unha urxencia se tratase, o que, seguramente, limita o número de parámetros que se poden solicitar.
Realizar unha proba de diagnose por imaxe: dependerá do tipo de proba e do medio... mentras nalguns centros os equipos xa están integrados en PACs e non se pode documentar unha proba sen identificar ó doente (e voltamos a precisar 'facer trampa' e metelo como urxente) noutros poderanse facer sen atrancos.
Das recetas non debera falar pola miña condición... pero si aínda chegan papeis con cuño de consulta como indicación será que se pode topar unha artimaña... outra cousa é o financiamento da medicación...
Preocupame especialmente a inmunización e vese que tamén a aqueles que teñen dous dedos de fronte que incluen o "perigo para a saúde pública" como motivo de asistencia gratuita.

Supoño que hai grupos que se están organizando con estratexias para superar estas trabas eu só escribo por darlle saída á parte emocional que me sumerxe nesta fonda tristura... Outra volta pagan xustos por pecadores... Están seguros os que esto idean que van conquerir así que un mafioso ruso ou un opulento brasileiro non se fagan cunha TIS para acceder a unha prótese, unha córnea ou outra carísima prestación? Calibraron o prezo en vidas de nega-la asistencia continuada ás persoas enfermas? Calcularon a sobre carga en urxencias? Calcularon o sobre custo dos preitos por falta de asistencia?

O teu coidado, a túa saúde

Hoxe é o día mundial do autocoidado e como non podía ser de outro xeito eiquí está este espazo tratando de apoiar modestamente a campaña dende a rede.

Claro que todo é susceptible de interpretación e o fin mais digno de ser apoiado se pode ver empañado por apoios cando menos confusos como o pode ser o da sociedade promotora deste día a nivel mundial a WSMI (World self medication industry - Industria mundial pola automedicación)... temos que andar con tino a ver si vai resultar que tratamos de apoiar unha cousa e nos sae outra.

Falamos de autocoidado e de adquisición e mantemento de hábitos de vida saudable e para elo se pode contar coa enfermeiría como o mellor difusor de información e a mais eficiente das ferramentas de saúde pública.

Pero calquera de nós pode facer de fonte e difusor de temas do autocoidado e para elo contamos agora coa axuda do libro "Autocuidado de la salud" ; unha iniciativa colaborativa que hoxe se fai mais forte pola súa difusión baixo o hastag #autocuidado12 

Como axentes activos de saúde Promovemos:
Realizar cando menos 30' diarios de actividade moderada
Acudir ó traballo andando ou en bici
Comer diariamente 5 pezas de froita ou verdura
Cepilla-los dentes tras cada inxesta
Lava-las mans antes e dempois de cada inxesta e da súa preparación
Tapar a cara ó tusir ou estornudar e descarta-lo pano axeitadamente
Non fumar e non permitilo nos espazos nos que esté prohibido.
"Eso que o faga o goberno" dirán algun(@s)... grave erro; a responsabilidade profesional é maior canto maior é a meta a acadar...

Tamén é certo que xa as administracions veñen pulando para emprega-las canles que as TIC ofrecen para facer divulgación de recursos... pero a maioría o fai dun xeito pasivo polo que os esforzos morren na praia da avalancha informativa diaria.

Guia disponible en AulaPacientes  https://www.saludcastillayleon.es/AulaPacientes/es 
Nese eido hai que destacar ás iniciativas que forman grupos de cidadans para que logo fagan de difusores e se cree, outra vez, un efecto viral ou en cascada de difusión de recursos e, o mais importante, de apoio mutuo.

La fé, la secta y lo transversal

En lo que se refiere a mi la diferencia entre la convicción y la fé es que la primera precisa de indicios cuando menos de que los postulados que defiende son válidos mientras que la segunda comprende a toda afirmación que ha de sostenerse por el único motivo de venir de una fuente concreta.

Por lo general una secta es un grupo limitado de individuos con una estructura jerárquica por ellos conocida y con unos claros criterios de entrada y permanencia que profesan o sostienen un conjunto de afirmaciones que se acercan más a la fé que a la convicción. Como creo que no participo en ninguna secta no puedo decir  cómo son sus reuniones y puede que algunas sean como más diversas con charlas como "la ecología desde el punto de vista de XXXX" e, incluso, puede que acepten invitados de otros grupos; pero en general hemos de aceptar que se reúnen para "hablar de mi libro".

¿Es el apoyo y la difusión del uso de las nuevas tecnologías una fé? ¿somos sus defensores una secta? Que los sectores industriales relacionados realicen reuniones monográficas puede tener sentido pues la profundidad de sus temas y discusiones ofrece campo suficiente; pero yo como enfermera y ciudadano no aprecio ventaja para la difusión y promoción del uso de las TIC entre mis iguales en tratarlos "fuera de contexto" o hacer de ello un contexto en si mismo.

Esto claro, no responde a la pregunta de si son útiles los eventos exclusivos sobre salud 2.0 pero es que la utilidad de un evento se la encuentra cada individuo por una amalgama de circunstancias y características que poco o nada tienen que ver con la temática del mismo.

Tras esto todo; si has llegado aquí tal vez sea que de verdad te interese mi opinión... pero yo dejo que opinen mis hechos y por eso os remito a lo que hace la sociedad científica en la que participo (SEECIR) o los eventos a los que acudo... salvo, claro está, el I congreso de la blogosfera sanitaria.

La muerte de Ryan

No he podido evitarlo, el título es la esencia de la propia historia; la antítesis de cualquier parodia*, pero una parodia en si misma, un "lo que nunca hay que hacer para..."

Podría enlazar y recordar lo dicho hace 3 años, podría recomentar los tweets de estos días, podría preguntar qué pasó con las medidas propuestas en su momento desde adminstración y Colegio... podría... no debería haber pasado nada, pero pasó.

Y esto último es lo esencial, lo clave. Tenemos 2 víctimas; mejor dicho, dos grupos de víctimas... ¿enfrentadas? no, forman parte dual de un mismo cuerpo. El niño, su familia, la enfermera y el resto de los profesionales de su hospital(clima de seguridad y confianza).

El daño EVITABLE como referente máximo del trabajo de quienes piensan que la seguridad del paciente se hace desde la base porque es allí donde radica el conocimiento de cómo se hacen las cosas y dónde pueden estar los agujeros del "queso" de Reason... y la innovación en medidas barrera que eviten, en lo posible, que el humano se encuentre sólo a la hora de una determinada acción, sólo y cansado, sólo y desconocedor, sólo y vulnerable.

Más cosas pasaron que no debieron... y no, no estoy insinuando que ocultar sea la solución ni mucho menos; se debió pedir disculpas e investigar, incluso llevar a la fiscalía un EA grave pero nunca cometer el ensañamiento que se cometió.

Esta "no parodia" de cómo afrontar un EA no servirá de lección sino de barrera y eso, eso también es una pérdida.

EDICIÓN 2014

Lo que más me gusta de un blog es la facilidad para editar los contenidos. Dos años después de esta entrada y 5 después del incidente aún es un tema de actualidad la "raíz técnica" (que también hay una "raíz humana") del Evento Adverso.

Me refiero al lanzamiento de nuevos sistemas de conexión para catéteres y sondas de uso sanitario.


Durante mi época en el "lado oscuro" constaté lo dificultoso de encontrar equipos y catéteres con sistemas de conexión diferentes según el uso planificado que tuvieran. Un empeño enorme por incorporar los criterios de Seguridad del paciente en la planificación de las compras de los sistemas de salud.

*Antítesis de "la vida de Bryan"

Un artículo del futuro: "La peste finaciera"

Hagamos un viaje a un futuro más o menos lejano...

La revista ENE (revista de sanidad integral enfocada en los cuidados) publica en su edición pre-print este artículo que repasa los hechos acaecidos a principios del siglo XXI en europa y lo compara con otra crisis demográfica acaecida en la misma región en el siglo XIV. Os realizo un pequeño resumen pero no puedo poneros el correspondiente enlace por el conocido problema del ACTA.
La historia es cíclica, lo decían los antiguos griegos generadores de las bases formales de la cultura occidental que dominó el pensamiento de las clases comandantes del mundo hasta mediados del siglo XXI. En nuestra conceptualización actual ese mantra sigue vivo.
Una de las repeticiones más habituales en la historia son las catástrofes demográficas que diezman las poblaciones humanas y a nuestra región, europa, le han tocado varias; pero una de ellas destacó por ser la primera en la que la génesis, el vector, la manifestación y el resultado dependieron exclusivamente de los humanos: "La peste financiera".
A principios del siglo XXI europa formaba parte, creía, de las estructuras que dominaban el mundo y llevaba en ese estatus más de 50 años; pese a las 2 guerras mundiales la esperanza de vida se incrementó dramáticamente a lo largo del siglo XX y a principios del XXI pasó de los 85 a llegando a representar los mayores de 65 a hasta un tercio de la población.
Pero el mundo gira y el centro de poder se desplazaba inexorablemente a los que llamaban "paises en desarrollo" se afianzaron como fuente de producción industrial mientras que las "potencias emergentes" lo hicieron como centros de conocimiento, innovación y, especialmente, de consumo; sus enormes y crecientes poblaciones jóvenes acapararon la atención de los intereses económicos que los situaron en su punto de mira y dejaron atrás a la envejecida Europa llevándose cualquier atisbo de inversión.
La crisis de las entidades financieras privadas "cogidas" sin provisiones para sus riesgos inexplicablemente y ante la pasividad de las poblaciones salpicó a los estados y prontamente estos trasladaron su restricción financiera a los servicios a la población. La unión de este factor con el fracaso de cualquier acción preventiva pasada sobre hábitos y costumbres, control de riesgos de la población (alimentación, contaminantes...) y el final del ciclo de los combustibles fósiles provocaron que en un quinquenio se produjese una catástrofe poblacional cuyo único precedente se pudo situar en el siglo XIV cuando la peste negra mató a un tercio de la población de la región en 3 años. 
En este artículo mostramos los datos financieros vinculados con la desaparición de los servicios de cuidados de salud que explican gran parte de esa mortalidad en zonas del territorio de la península ibérica durante esos años....
¿Están seguros los gobernantes que "impedir la quiebra del sistema -financiero-" no nos quebrará como sociedad? Espero que nadie publique esto en el futuro, pero el juicio de la historia será implacable con nuestro silencio.

Mecanismos de eficiencia y gestión de riesgos

Este es el terreno de los blogs; opinar y argumentar para tod@s y gratis...

El caso es que tras los días de catarsis anual tengo las sinapsis alteradas y he mezclado conceptos que encajan aparentemente, pero que puede que alguna gente no lo vea así como es el caso de CALIDAD y FINANCIACIÓN.

Hace poco leí en otro blog un recordatorio sobre como describió Donabedian la calidad dividiéndola en Estructura, proceso y resultados división que subyace tras modelos de calidad tan de actualidad como EFQM el caso es que a la hora de tomar decisiones en lo que respecta a financiación parece que se tiende más a promover financieramente el apartado de resultados que los otros elementos creando desequilibrios que podríamos llamar perversos.

Los planes de los financiadores principales (la administración) no parecen repartir homogéneamente su esfuerzo en los tres elementos de la calidad lo que es casi natural dada la naturaleza semi-política de quienes han de tomar esas decisiones. Aún así existen mecanismos de financiación que tienen como destino repercutir en las estructuras y procesos de un modo más o menos directo; como el caso de los convenios de financiación de proyectos en seguridad del paciente entre las CCAA y el ministerio de sanidad.

Más me extraña que sectores de negocio privados que deberían caracterizarse por análisis profundos de los elementos implicados en su sector sigan fallando en su análisis de riesgos y empecinándose en centrarse en resultados y no en estructuras o procesos. Un ejemplo es el sector de seguros de cobertura jurídica para profesionales sanitarios que sigue empeñado en asignar categorías de riesgo según la especialidad del profesional asegurado y no tener en cuenta los elementos de la estructura en la que estos desempeñan su trabajo y que influyen directamente en el riesgo de que este se vea implicado en un evento adverso.

Tal vez sea demasiado pronto para estos mecanismos tan sutiles, pero creo recordar que en otros países la financiación selectiva de elementos de estructura de calidad ha brindado algunas mejoras a medio plazo en la incidencia de eventos adversos.

En fin, seguro que son cosas de mi imaginación.

¿Somos inocentes?

Hoy es el día que es y mientras leo la "broma" de Real Decreto de medidas urgentes giran a mi alrededor las ideas sobre las medidas ya tomadas normativa o fácticamente y sus objetivos declarados y efectos 'colaterales' no deseables pero, sin duda, presentes.

Hace tiempo que desde esta ventanita y desde otras grandes puertas se reclama que seamos los propios profesionales los que propongamos innovaciones, reingenierías, cambios... en fin: IDEAS que permitan al sistema ser más eficiente sin que los usuarios desfavorecidos sean los que acaben sufriendo las medidas restrictivas y la respuesta ha sido, a mi entender, un bonito conjunto vacío.

Se quejan muchos, y no sin razón, de que los profesionales "funcionarios" (denominación errónea, lo sé pero clarificadora) son fuente directa e indirecta del 'despilfarro' y que por eso la parte fuerte de las medidas a tomar ha de ir encaminada hacia ellos... y para ejemplo la medida tomada por la CAM respecto a gran parte de las situaciones de ILT (salvo las situaciones de maternidad y Accidente laboral, según he leído).

Es una de esas medidas en las que "pagan justos por pecadores"... ¿seguro? ¿Era 'justo' que los que conocían ciertas situaciones no sólo no las denunciasen sino que las amparasen e impidiesen su estudio? ¿Era 'justo' tanto silencio? Esa pelota ha ido pasando de un tejado a otro sin mucha fortuna y ahora nos vemos abocados a una especie de "exprimento social" en el que, como cuando fue de la gripe H1N1, se va a poder comparar lo que sucede y no me refiero a lo obvio de las cifras sino al otras consecuencias colaterales de una medida tan brusca... recuerdo mi varicela... aquellos 5 días fueron 20000 Pts de descuento... yo hubiera querido ir a trabajar porque podía (apenas tuve fiebre 1 día) pero... por "salud pública" me dijeron que me pusiera de baja y me descontaron la cantidad correspondiente.

El decreto-broma mencionaba medidas en la línea de minorar el impacto que los años de servicio tienen en las retribuciones... Aquí también hubo mucho silencio tanto sobre el sistema imperante desde tiempos inmemoriales (los trienios) como sobre el nuevo sistema disfrazado de carrera profesional pero que, en la práctica hasta ahora ha sido un sistema de septenios (+ o - según dónde te tocase) con retribución muy desigual... y ya que estoy en ello ¿Ha pensado alguien que los recortes más brutales se están aplicando en los ámbitos en los que más se retribuía (salvo Navarra)? Seguramente habrá datos que me desmientan pero es la sensación que me invade y que algunos expresan de un modo más violento.

En fin, el año termina y bien creo que no ha sido el "annus horribilis" sino que sólo es el "año del principio" pero también creo que los profesionales aún estamos a tiempo de aportar algo más que acciones resesas de sabor rancio y objetivos inmovilistas; debemos actuar para que el cambio de situación sea lo menos perjudicial para los pacientes, para el sistema y para nuestras profesiones.

Promoting a change in the NICs 8180 and 8190

Reading an article for peer review (summarized in this poster) i thought about the desirability of "relabel" the NICs 8180 and 8190 because there are already many more ways for patients to consult or be followed by his nurse.

Right now there are platforms on which professionals and patients share space and I have no doubt about the future use of audiovisual media in the same way that already exist gadgets for the detailed monitoring of physiological parameters and other at home.

The fundamental question is: are ready the taxonomic tools for the future 2.0? I do not know where to direct this concern is more I do not know if it's doing right now, just hope it does not come too late.

Curtando na perna boa

Temos unha embolia, unha putrefacción no sistema das finanzas. Marchoulle o sangue, ten mala circulación ou cecais é que non hai sangue da de verdade: secáronlla e levarolla lonxe tras anos de avaricia sen límite.

 Os cartos debidos non existen, non teñen respaldo de obxectos de verdade, de bens, de traballo... o sistema de ficción queda ó descuberto.

Así pois temos un sistema socioeconómico tolleito, coxo, lisiado e pretendemos curalo sacando o sangue da perna que nos mantén en pé, da que nos prepara para o futuro, a que nos axuda a sentirmonos ben: pretendemos curar curtando na perna boa.

Esta sería unha boa argumentación por si soa pero non hai que se enganar SI hai cousas que facer para que a "perna boa" siga a ser o que queremos; cheas de abusos e faltas de responsabilidade que afloran neste intre de presión desmanteladora. Ningún aforro é "chocolate do loro" cando do que se está a falar é de deixar de prestar atención efectiva.

Sego a botar en falta propostas do 5%, propostas para evitar abusos, denúncias de dobre xogo, exemplo. Hai que ter fachenda para falar de independencia na prescripción/adquisición e non das facturas pagadas por outros no nome dun.

Traballar 35 horas semanais cos usuarios finais do servizo que se presta así dito non semella un tema de liorta de clases senon algo razoable para unha enfermeira é o normal para outra xente co mesmo nivel de titulación non e vai custar que se entenda e mais cando as noites e as fins de semana non son iguais para tod@s.

Persoalmente coido que hai que seren mais imaxinativos no xeito de comunicar o perigo que sufre o sistema público; facendo folga prolongase a imaxe dun sistema de privilexio e de pouco traballo. Tamén nesto se pode ser innovador e disruptivo.

Coincidencias y discrepancias

Ayer, casualmente, un medio de comunicación centró varios puntos de las conversaciones en mi TL... y eso empieza a ser raro. Cuando aún resuenan los vientos y las calmas de lo publicado en Diario Médico estas dos pinceladas muestran unas preocupaciones bien señaladas pero, otra vez; carentes de enfoque de equipo.

La infección de la herida quirúrgica como otros eventos adversos derivados de la atención sanitaria es, por prevenible, nada tolerable y aún pareciendo un objetivo irreal marcarse "0 infecciones" como meta es y ha sido siempre el objetivo de todo el equipo de personas que trabajan al rededor de la atención sanitaria.

Los cirujanos Culebras, Cainzos y Mayol señalan las claves del estado actual del problema, muestran; como no puede ser menos, su conocimiento sobre el mismo y señalan alguna de las espectativas abiertas como la Fast Track pero el artículo (porque por lo menos de Julio me consta que no) omite al equipo, a la inteligencia colectiva; justo esa que además de conocer es capaz de improvisar en beneficio del paciente y de innovar mejorando los procesos y sus resultados. Sin inteligencia colectiva una iniciativa como la señalada tardará muchos más años en mostrar su potencial.

Respecto al objeto del trabajo en sanidad y la visión que se deduce de la viñeta señalada he de apuntar que sería un error caer en cualquiera de los dos extremos pues si "sólo hacemos sanidad" con cada paciente estaremos robando a los siguientes pacientes la oportunidad de ser atendidos no ya IGUAL sino simplemente atendidos; pero si centramos nuestro foco en "sólo gestionar el gasto" dejaremos sin opciones a los profesionales.

No hace mucho publiqué en este blog el resultado del avance de un estudio que no sé si nunca realizaré sobre cuanto saben los profesionales sobre el coste de los recursos que utilizan y cómo reciben y les gustaría recibir esa información... creo que la responsabilidad en la atención sanitaria se ha de repartir entre las personas que tenemos 'delante' cada día y las que 'están por venir' y para ello deberíamos conocer lo que cuestan las opciones que usamos y lo que costamos nosotros mismos pues, por si alguien lo ignorase, el 60% del gasto (la A) en sanidad somos las personas aunque, por suerte, ese enfoque va teniendo su antítesis en el momento en el que sepamos darnos la capacidad responsable de participar en la toma de decisiones para la mejora del objetivo común. En ese momento la partida de personal dejará de ser un 'gasto' para ser una inversión; la más productiva que pueda tener el SNS.

Manifiesto de La Fresneda

Quiero explicar mi tardanza en manifestarme respecto a esta tristísima situación más allá de mis problemas de tiempo personales en mi incredulidad ante lo que intuía. Hasta que no he leído las noticias y entradas relacionadas con ello no me lo he acabado de creer.

Defender lo indefendible pero aparentar que se defiende el servicio público "de calidad"; esa parece ser la consigna de algunos a los que no basta con tener a la gente 21 horas haciendo cola para participar en una infrabolsa de empleo sino que, por lo que se ve, les molesta cualquier iniciativa que saque a la sanidad pública de su falta de acción respecto al cambio de comportamiento de los ciudadanos para con su salud.

Me adhiero al "Manifiesto de La Fresneda" y espero que mucha más gente lo haga y que ese tipo de iniciativas se mantenga donde las hubiese (que seguro que las hay en más sitios) y que se extienda a otros... no es lógico que instalaciones que nos cuesta dinero de nuestros impuestos construirlas, financiarlas y mantenerlas sólo se aprovechen un porcentaje tan pequeño del tiempo.


La soledad del momento del NO

Ya comenté alguna vez por ahí que un gerente que tuve* decía que a lo que más temía un administrador sanitario era a los que "empuñaban el boli" porque ellos son los verdaderos decisores del gasto. Sin entrar a desentrañar semejante media verdad y curándome en salud os recuerdo que si bien las playas están hechas de granos de arena, en nuestra playa alguna arena proviene de rocas que alguien decidió exponer al embate del mar. Y ello por no hablar de programas de publicidad de todo tipo o programas de "prevención de salud" que de eso ya trata la página del sistema epidemiológico de vigilancia de alertas de chorradas medicalizadoras.

Lo cierto es que todos los días y en casi todas las situaciones los profesionales sanitarios actúan con mayor o menor conciencia como decisores de gasto y lo innegable es que la llamada "sostenibilidad" del sistema sanitario tiene uno de sus focos de combate en estas microdecisiones señalando acusadoramente a los profesionales sin ofrecer el apoyo suficiente tanto normativo como institucional en los puntuales momentos en los que se les pide que digan que NO.

Ejemplos hay a miles pues, como expliqué, son decisiones que se toman a diario y en muy diversas circunstancias, pero con una característica común a mi modo de ver: La soledad.

Llega el momento de explicar las opciones que tiene el paciente, de dar recomendaciones, de indicar/prescribir... llega el momento de NO hacer el volante, la receta, el papel que sea y allí está el profesional con el paciente (con o sin acompañante) tratando de rodear la cuestión, buscando argumentos o quejándose de lo que 'no me dejan hacer', razonando, discutiendo (o no) afligiéndose con el usuario o indignándose por su insolidaridad, buscando alternativas, luchando...

Decir que NO para evitar no se sabe qué para no se sabe cuando en un momento en el que se puede decir que SI y evitar conflictos instantáneos... eso es lo que requiere de los profesionales responsables con su sistema.

Visualizar, en cifras, las consecuencias de las decisiones pasadas no ayuda mucho y obliga a un tedioso esfuerzo administrativo; proyectar al futuro las cifras de tal o cual decisión tomada sistemáticamente (por ejemplo poner ambulancia a todas las altas) puede resultar llamativo pero no ofrece argumentos para ese "momento de soledad".

No, no hago esta entrada para exponer ninguna genial idea que resuelva esta vieja cuestión, sólo que me he acordado de cómo de lejos están unos escritorios de otros... semánticamente tiene su aquel;  a uno le llaman despacho y a otro consulta.

Por cierto, que en este tema la enfermería se encuentre embarcada al mismo nivel de importancia (cualitativamente todas las negativas valen lo mismo) no deja de ser indicativo del "nivel de prescriptor" que tenemos aunque este no se encuentre reconocido (suficientemente) otra cosa es que much@s de los que reivindican la prescripción enfermera olvidan esta faceta de la responsabilidad.

*Una persona a la que no le gusta nada que se le recuerde lo que decía... de hecho me bloqueó en twitter porque le recordé que el también decía que "la estadística (usada sin rigor) es el arte de manipular los datos para que digan lo que quieres".

Cancer o el desorden como denominador común.

A estas alturas dar cifras de casos, impactos, costes etc es fútil. Quien aquí llegue tendrá en cualquier buscador o página gubernamental o colectiva montañas de datos para entretenerse sobre este grupo mal definido de problemas de órganos y tejidos a los que se les rebelan grupos celulares produciendo diversos efectos.

Y no voy a decir nada científico, ni a subir imágenes de mi archivo, ni a hablar de las últimas líneas MAB o de la genética como parte del origen de este problema y de sus posibles soluciones...

Hoy se va a observar con claridad que esta etiqueta fuertemente socializada refleja la fuerte compartimentación que nuestro modelo de atención padece debido a su orientación centrada en no se sabe si su propio pasado, sus estructura administrativa, sus trabajadores... en todo menos en las personas a las que, dice, sirve.

Personas a las que, un dia como hoy u otro cualquiera, alguien (si, normalmente un médico) les dice "tiene un cáncer de ···" y se detiene el tiempo... y, áun entre el ruido de la gente que espera fuera, el personal que se mueve en ese espacio y la palabras de quien le habla, se hace el SILENCIO... y el servidor de la memoria propia empieza a disparar imágenes desgarradoras mientras la incertidumbre acaba por oscurecer el más luminoso de los días.

Es improbable que conozcas a alguien que le toque o tocase una gran cantidad de dinero en un juego de azar, pero es muy probable que conozcas a alguien que padezca o haya padecido cáncer.

Muchas cosas han ido cambiando en los años que llevo en esto y en algunas manifestaciones de estas enfermedades han llegado a disminuir su incidencia y, sobre todo, su mortalidad; pero no su dolor. Hoy es el día de celebrar que esta sociedad enferma y este sistema desorientado siguen luchando contra esos problemas y sus manifestaciones.

¿Como se come esto?

Dándole vueltas al contenido del PDF de la resolución 52/2011 del director gerente del servicio navarro de salud - osasunbidea en el que se RESUELVE:
Disponer que el servicio navarro de salud - Osasunbidea no financiará recetas de medicamentos o productos sanitarios dispensados o suministrados a pacientes que no residan en la comunidad foral de Navarra a excepción de pacientes desplazados o transeúntes.
En la exposición de motivos se hace un relatorio de como la "residencia habitual" otorga derecho a la asistencia sanitaria mediante el documento de su correspondiente TIS con lo que se deduce que lo que la resolución pretende es no financiar medicamentos y productos dispensados a portadores de TIS de otras comunidades autónomas (salvo desplazados y transeúntes).

Supongo que el colegio de farmaceúticos recurrirá la medida pues les pone en la tesitura de interrogar a cada portador de TIS 'foránea' sobre su condición de desplazado o transeúnte y documentarlo para poder cobrar dicha dispensación. Y he aquí el quid, creo, de la cuestión; pues considero que dicha "labor" persigue la intención de remitir dicha 'factura' a la comunidad de origen de las TIS en cuestión... Es la única lógica que se me ocurre pues en el fondo TODOS somos transeúntes o desplazados.

Perdónenme los compañeros con más conocimientos sobre esto temas (subinspectores, gestores, etc.) pero es la deducción a la que, modestamente, llego sin salirme de lo que, creo, es la lógica; lo demás sería casi xenofobia o algo así. Seguramente debería profundizar más sobre qué condiciones, requisitos y documentos tienen las situaciones de "desplazado" o "transeúnte" en Navarra; pero tengo cosas más interesantes y productivas para pasar el tiempo.

EDICIÓN: 30/1/2011

La orden ha sido recurrida por el colegio de farmaceúticos de Navarra tras recibir este informe jurídico (PDF via Acta Sanitaria) que me llama la atención porque se escuda en que no pueden preguntarle al ciudadano su domicilio... la orden no dice eso, o así lo entiendo yo; dice que sólo financiará los medicamentos a ciudadanos que tengan TIS de la comunidad foral (que se otorga en virtud de la residencia declarada) y a desplazados y transeuntes. Y es ahí donde "entra en acción" el farmaceútico no para preguntar el domicilio del ciudadano sino para requerirle si puede acreditar su condición de una u otra cosa...

De todos modos, todos tenemos la impresión de que esto o es una cortina de humo o es sólo el inicio de una catarata de medidas para 'poner puertas al mar'...

Dende onte IANUS "prescribe"

A ver; que ando 'retirado' e non teño nin tempo de moito cavilar.

Nestes días lemos unha nova escaramuza goberno central-autonomías por 'quitame aló esa (in)competencia' nesta nova versión imperante dende 2006: o goberno central coida que as suas competencias son invadidas polos autonómicos. A cousa quedaría neso si non se tratase dun tema tan necesario de abordar como difícil de solucionar: O gasto farmaceutico.

I é que dende que "Madrid non paga" cada quen se ven buscando unha solución para frear o incremento da factura en fármacos; factura que, como todas, ten dúas compoñentes básicas o nº de productos e o seu prezo; sobre este segundo factor se veñen traballando centos de iniciativas algunhas que semellan algo efectivas e outras non tanto pero a que agora se debate ten o plus do "valor". Existe unha clara diferencia entre o poder de 'prescribir' e o de financiar e por esa fenda se meteu o SERGAS tras moito esperar unha solución colectiva 'dende arriba' e lanzou o "catálogo priorizado de medicamentos" (.PDF) que en 42 páxinas delimita por cada principio activo ou combinación e dosificación, envasado e vía unha serie de presentacions que son financiadas e, importante, as que non o son.

Habería que colocar esto na "intrahistoria" dese servizo de saúde en concreto; servizo que xa fai uns anos lle conferiu ós propietarios de oficiñas de farmacia (señores titulados que traballan co sistema pero non no sistema) o poder de troca-la precripción dos facultativos e dispensar outras presentacions que "ofrecesen similares efectos e mellores prestacions financieiras". Visto que isto foi como poñe-los raposos a coidar das galiñas (azuis) pois...

Estabamos diante dun precipicio e... demos un paso ó fronte. O devandito catálogo ten outra característica que o fai rechamante: quen o aplica. O catálogo está a ser aplicado por IANUS que é a plataforma tecnolóxica de Hª Clinica na que os profesionais reflexan a súa laboura (nota mental: porque facer, o traballo faise en ou con doentes por moito que non se lles poda nin mirar á faciana para poder poñer todo no ordenador) e onde 'prescriben'....ou pensan que prescriben porque acto seguido o sistema devolve o prescrito "adaptado" ó catálogo... enton, quen prescribe?

A conselleira cifrou en moitos, moitísimisimos cartos o aforro a conseguir con esta medida... non o dubido; polo menos aforraran os incentivos por prescripción de EFG... xa o fai o programa, porqué pagarllelo á xente?

Unha medida así de "novidosa" non podía ter menos que resistencia... en primeiro lugar, como dixen, do goberno central que 'sinte' invadidas competencias... e poder negociador. En segundo lugar; algunha (a maior) organización de profesionais prescriptores que sinten atacada a "liberdade" de prescribir... pero eu quero chama-la atención sobre os silencios (polo menos nos grandes media).

O silencio da industria soa a "deixar facer" confiando en que o goberno central deteña esta iniciativa... cousa que me extrana tendo en conta a efectividade mostrada polos gobernos deste país en facer cosas polos cidadans... ou será por iso? como non se trata dos cidadans senon das industrias e os seus inversores/accionistas pois igual son efectivos. O silencio dos propietarios de oficiñas de farmacia que logo dunhas cantas sancions por trapicheos varios prefiren a axilidade dun sistema no que xeran dereito de cobro con só escanea-lo medicamento detras da TIS do usuario. E, claro, o silencio de outras organizacions de profesionais prescriptores (ou que aspiramos a selo) que...

En fin, a cousa hai que seguila de perto polo que poda ir pasando en varios planos; porque: Si o sistema se trabuca, como pode demostra-lo prescriptor que él prescribiu XXX e foi o sistema o que puxo XYX causante do que fose? Quen e como vai a explota-la abondosa base de datos sobre prescripción por doente(idade, sexo, lugar, características...), patoloxía, profesional presciptor(individuo e profesión)... unha base de datos que en boas mans daría I+D+i para moito e que seguro que fai xemer a mais dun 'estudoso do mercado'?

E mentres alguns seguro que prefiren isto a que 'prescriba' unha enfermeira.

EDICIÓN 5/1/11

Non quería deixar pasar en silencio o documento de "difusión" elaborado pola consellería non polo que dí; senon polo que non dí. Noraboa a quen o elaborou, unha lección de "galeguidade" total: Non che digo que non, pero che digo o contrario ··· Como che digo unha cousa che digo a outra. A única 'non-verdade' que se pode aducir é:
Se a súa marca comercial se atopa no catálogo como produto non priorizado, o seu médico elixirá un produto equivalente para xerar as súas novas receitas

Enténdese que elixirá ··· si quere poder imprimi-la receita.

Cobarde es el que corre delante, los de detrás somos deportistas.

Ahora que se acerca el fin del 2010 y con él sus resúmenes no me deja de llamar la atención que se focalice "la conversación" en torno a la práctica deportiva no profesional.

Yo, que vengo participando desde 2006 en una movida que trata de fomentar la participación en las carreras populares como medio para impulsar el hábito de la práctica deportiva regular, puedo dar pruebas de los beneficios ciertos de esto; en los 3 últimos años mi alergia al polen de gramíneas, árboles y otras plantas no ha precisado de ningún tratamiento de rescate por crisis asmática y pocas veces (menos de 10 al año) he tenido que tomar anti-histamínicos por problemas de rinitis o similares. También mi rendimiento laboral se ve favorecido pues en los últimos 3 años sólo he perdido 2 jornadas laborales por gripe o similar.

Comenta @goroji en su blog un artículo de diario médico en el que el director médico de la RFEA asevera:
"correr es saludable hasta 10-12 kilómetros, pero correr una maratón, y desde luego más allá de la maratón, creo que es contraproducente para la salud"
Veo en primer lugar que la frase está descontextualizada pues para una persona sedentaria hasta esas distancias pueden ser contraproducentes, prefiero quedarme con el decálogo del deportista saludable twitteado ayer por alguien; aunque seguro que responder a la cuestión de dónde o quien realiza el punto 1 generaría cierto debate. Y si, admito que ciertas distancias además de una preparación general representan tal grado de desgaste que mal planificadas son contraproducentes para la salud.

Pero, aún así sigo considerando de lo más satisfactorio planificar, preparar, participar y terminar una maratón por lo que representa de esfuerzo físico e intelectual ya que no se trata únicamente de correr cierto número de veces a la semana durante unos tiempos determinados o con unas características (cambios de ritmo, cuestas, control de FC...lo que sea), sino que abarca la realización de ejercicios de estiramiento y relajación, ejercicios complementarios (natación p. ej.), control y auto-control de la alimentación/hidratación y de la exposición a ambientes tóxicos (¿más fácil desde el día 2/1/11?) con una programación temporal digna del cronograma de plan empresarial más pintado.

Y, ¿porqué dejar fuera de esto a los profesionales? ¿Es que al tratarse de su medio de vida tienen permiso para hacer excesos? más bien no. La prueba la dio mi admirado Javier Gómez Noya campeón del mundo de triatlón que estuvo un año apartado de la competición por un problema cardíaco que generó mucha polémica sobre la libertad de una persona (paciente) de poner su vida en riesgo en una actividad deportiva (olvidando que se trata de su actividad profesional). Tampoco se pueden olvidar los casos de deportistas de élite que han fallecido durante la realización de su actividad por problemas no detectados en sus preceptivas revisiones.

Cualquier actividad realizada en exceso, incluso estar en una silla, es perjudicial pues se trata de una cuestión de equilibrio y control. Ahora puestos a llamar la atención; ¿"produce" más problemas el sendentarismo ó la actividad física?

Preludio a un enfrentamiento o una decepción.

A falta de una semana para la entrada en vigor de la nueva normativa sobre el consumo de tabaco en el ámbito público y NO habiendo leído ni una letra de lo impreso en el BOE; en los bares atestados de niebla londinense importada me pregunto ¿cómo será el día 2 de Enero?

Yo que he estado en algún país que aplica normas parecidas y que he leído como otros realizaron esta transición sin grandes desgarros aparentes sigo dándole vueltas... ¿va a ser el dueño de un establecimiento el que se plante a sus clientes y les obligue a fumar fuera? ¿Tendrá la osadía alguno de nosotros -no fumadores- de llamar a la policía municipal para poner denuncia? ¿Están las autoridades locales al tanto de lo que se les avecina? En un país en crisis y con un alto índice de resistencia por chulería esto puede ser un foco de tristes conflictos y altercados.

No he realizado búsquedas a propósito, pero casi estoy seguro de que algunas asociaciones de hosteleros y otras de no fumadores ya han lanzado sus recomendaciones de actuación en estas circunstancias; yo únicamente añado que dada la omnipresencia de dispositivos que permiten grabar vídeo y tomar fotos es conveniente que NADIE crea que llegado el caso de ir al juzgado se va a tratar de un supuesto de la palabra de uno contra la de otro.

Pero una cosa si recomiendo a quienes, de verdad, desean este cambio; no dejen pasar ni un minuto, ni la más mínima ocasión o ya este combate no terminará en mucho tiempo.

Por otra parte pienso; si la medida es efectiva y se reduce el consumo de tabaco ¿ha descontado el gobierno la disminución de ingresos por impuestos de su presupuesto de 2011? o tal vez es que piensan sustituir esos ingresos por los conseguidos mediante multas a los locales.

Creo que si tuviese un negocio de esas características pondría una barra hacia el exterior del local y unos cuantos de esos radiadores térmicos en forma de farola o similar... porque de lo que estoy seguro es de que no va a dejar nadie de ir a los bares por fumar en casa. Aunque bien pensado, puede que en algo se consiga ser el primero: El primer país en el que una medida así fracasa.

EDICIÓN 29/12/2010

En algunos centros de trabajo realizan reuniones sobre la entrada en vigor de la modificación de la ley 28/2005, otros ···, algunas personas incluso dicen desconocer esta modificación o manifiestan estar en su contra... se pergeña una nueva insumisión. A mí la expesión "los espacios al aire libre o cubiertos,
comprendidos en sus recintos" me resulta meridianamente clara lo que sigo sin ver claro es la relación entre responsabilidad en el cumplimiento y capacidad / mecanismo sancionador.