A elección

Cando hai 15 anos se escomenzou a falar en España de implantar reformas similares ás do NHS unha das frases mais repetidas era a da "separación de aseguramento e prestación da asistencia sanitaria" con elo se pretendía que introducir certa competencia entre os centros sanitarios para captar clientes obligaríaos a se preocupar polos resultados en saude e pola calidade das súas prestacions.

Un dos argumentos mais empregados para oporse a este plantexamento ven da própia natureza da asistencia sanitaria como "servizo do coñecemento" no que un experto fai polo cliente cousas que el non podería facer baseandose na súa formación e na información que só el pode manexar mercede ós seus coñecementos. Todo esto daba como resultado que ós clientes puidesen ser enganados á hora de elexir o centro no que recibi-la asistencia por mor de centrarse en aspectos non esenciais do servizo sanitario (normalmente aspectos hosteleiros) agás do peso que ten a proximidade e o coñecemento por terceiros do servizo prestado.

No medio "administrativo" da sanidade habitual é moi frecuente que exista confusión entre os parámetros do xa mencionado "servizo do coñecemento" e o dereito do doente a elexir que ten como resultado que doentes que queren ser atendidos nun centro (polas razóns que sexan) son mirados 'mal' por parte do persoal do centro en cuestión, sendo frecuente a frase: "a vostede NON lle corresponde este centro".

Dende eses 15 anos naceron en España as "Novas formas de xestión" e no R.U. os "trust" de atención hospitalaria mais nada eiqui e pouco alá se fixo no que respecta a reforza-lo dereito a elexir do doente.

Porque non se respostaran certas cuestións fundamentais antes de botarse a ese camiño... cuestións que teñen que ver coa toma de decisión informada e libre da que tantas veces oimos falar noutro tipo de servizos.

Unha elección pode plantexarse como unha comparación e para comparar compre termos información dos elementos verdadeiramente relevantes a enxuizar, información veraz e plantexada e medida en termos similares. Entón faltabanos e ainda nos falta definir con claridade que información da própia asistencia sanitaria é relevante para a toma de decisions dos doentes, que información pode ser relevante mais NON está directamente relacionada co resultado asistencial da prestación sanitaria e que información e superflua e só crea confusión. Mais adiante compre definir con precisión ó xeito no que se debe apresentar esa información ós doentes percurando que se adapte a un nivel medio de coñecementos e que teña unha linguaxe sinxela...
Mais ainda non remata ahí todo, a entidade aseguradora (quen paga a prestación) debe definir i esixir certa homoxeneidade nos sistemas de información tanto externos como internos dos centros que con ela traballen co fin de asegurar a comparabilidade dos datos que ten que ir mais aló da forma de presentación, mantendo certa homexeneidade nas fontes da información (historias clinicas, cadros de mando, informes de resultados adversos, cultivos de laboratoiro etc.) e na periodicidade das mesmas tentando evita-los sesgos que os "malabaristas da estatistica" saben introducir co fin de 'maquillar' datos non apropiados. É a entidade aseguradora a que deberá respostar da fiabilidade da información que brinde ós seus clientes á hora de elexires o centro no que vai ser atendido.

Así o entendeu o goberno británico e o NHS co seu programa "choosing your hospital". En España a fragamentación do SNS non ten porqué impedir este tipo dereitos xa que non é preciso troca-la estructura administrativa dos centros para que estes teñan certas obrigas á hora de "captar" clientes. Xa se tentou cos 'contratos-programa' percurando ligar realmente a actividade asistencial con parte da asignación presupuestaria dos centros e algunhas comunidades xa introduciron timidamente (só para patoloxías cirúrxicas con esperas longas p. Ex.) a opción do doente de elexir non só entre a asistencia nun centro público e un privado senon tamén entre diversos centros públicos.

Mais aparte das medidas que incentiven ós centros a esa 'captación' de clientes deben estar as medidas que ofrezan ós usuarios a información relevante para realizar esa elección de xeito responsable. O goberno británico está a reforzar este eido, mais eiquí non exite unha información moi homoxenea nen tan sequer no tema do tempo de espera e moito menos si que que quixeramos fose comparar os "resultados en saude" ou os 'efectos adversos' da asistencia que presta cada centro público ou privado.

A falta de esa homoxenización dos datos, o oscurantismo, a falta de accesibilidade ós mesmos e o descoñecemento de por parte nosa (dos profesionais) de certos procedementos á hora de notificar complicacions/eventos na asistencia sanitaria fan moi dificil que, polo de agora, se poda falar dun dereito á "elección responsable" por parte dos usuarios do SNS.