Google+

Especializados en incoherencia

Hai moitos motivos para persar así sobre a nosa profesión e quen nos ten que representar en diversos eidos...

O tema da lei do medicamento é realmente sangrante; a lista autorizada para enfermería é, cando menos, ridícula:
ANEXO II
1. Algodones
2. Gasas
3. Vendas.
4. Esparadrapos
5. Apósitos.
6. Parches oculares
7. Tejidos elásticos destinados a la protección o reducción de lesiones o malformaciones
internas.
8. Duchas vaginales, irrigadores y accesorios para irrigación
9. Cánulas rectales y vaginales.
10. Bragueros y suspensorios.
11. Absorbentes para la incontinencia urinaria.
12. Otros sistemas para incontinencia.
13. Aparatos de inhalación (inhaladores, cámaras de inhalación, insufladores).
14. Sondas
15. Bolsas recogida de orina.
16. Colectores de pene y accesorios.
17. Bolsas de colostomía
18. Bolsas de ileostomía
19. Bolsas de urostomía.
20. Accesorios de ostomía
21. Apósitos de ostomía.
22. Sistemas de irrigación ostomía y accesorios.
23. Sistemas de colostomía continente.
24. Cánulas de traqueotomía y laringectomía.
25. Otros según determinen las autoridades sanitarias competentes
Dende logo isto non ten nada que ver co que se pretendía, mais ben semella unha burla; sorte que segue a haber organizacions que se decatan do bó traballo que fai e pode facer a enfermería no eido da prescripción de medicamentos contando iso si, co consenso e a formación axeitada. ¿E porqué será que neste aspecto non se quere seguir o exemplo do tan idolatrado polos nosos xestores NHS?.

Non concordo co que se dí disto en Enfergal porque o anexo III refírese a medicamentos dises grupos que non precisan xa receita médica e cuia indicación por parte da enfermeiría dependerá de protocolos...
2.2 Los medicamentos no sometidos a prescripción médica relacionados en el Anexo III, en aplicación de protocolos normalizados para su uso racional, en la correspondiente orden de dispensación.

penso que é outra mofa porque a xente pode chegar á farmacia e mercar libremente algo que as enfermeiras para poder empregalo no noso traballo deberemos xustificar cun protocolo...

Mais ista entrada ia dirixida a comentar unha aparente contradicción persoal de Jerónimo Romero-Nieva Lozano presidente da Unión Española de Sociedades Científicas de Enfermeiría (UESCE) que fora o único que fixera pública a súa oposición á patraña da especialidade "medico-cirúrxica"; caixón de sastre no que quixeron meter a case toda a enfermeiría hospitalaria e que agora preside a comisión da dita especialidade...
Tiven ocasión de escoita-la sua encendida defensa das capacidades técnicas da enfermeiría e do seu papel de 'contacto permanente' co doente e a súa familia e chamoume a atención así que o abordei nun pasillo para lle preguntar porqué capitaneba unha nave contra da que se manifestara.
As súas verbas foron claras; coida que debe explicar esa aparente contradicción a quen lla pregunte porque é certo que se opón ó actual esquema das especialidades pero tamén que só dende un lugar onde se teña 'acceso' ás altas instáncias dos ministerios de educación e sanidade se poderá conquerir un replantexamento dese esquema para que se creen as ESPECIALIDADES que realmente precisa a complexa atención hospitalaria (coidados criticos-urxentes, e coidados pericirúrxicos), incluso se ofreceu para explicalo en presoa nun foro público.

O tempo escasea e por hoxe non teño mais, pero hai ainda mais incoherencias que resultan chamativas tanto da nosa administración como das organizacions que din representarnos.

Volta o pluriemprego

A istas alturas non lle imos descubrir a ninguén que hai especialidades na sanidade na que a carencia de profesionais en postos 'de a pé' é mais que agobiante e non só en facultativos.

Sen ter moita información sobre outras medidas tomadas ó respecto e recriminando novamente a falla de autocritica das presoas que tiveron responsabilidades neste eido nos derradeiros 10 anos e que non planificaron axeitadamente o certo é que a comunidade de Madrid ven de lanzar, via "lei de acompañamento" a posibilidade de prestar servizo no sector público en dous postos distintos
Artículo 11

Compatibilidad de servicios de carácter asistencial en el sector público sanitario por razones de interés público

1.  El personal sanitario dependiente de la Consejería de Sanidad y de sus organismos autónomos, empresas públicas y entes del sector público de la Comunidad de Madrid adscritos, podrá compatibilizar un segundo puesto de trabajo de carácter asistencial o ejercer una segunda actividad en el sector público, si así lo exigiera el interés del propio servicio público.

2.  Se declara de interés público, a efectos de compatibilizar dos puestos de trabajo en el sector público sanitario de la Comunidad de Madrid, la prestación de servicios de carácter asistencial en los centros sanitarios públicos de Atención Primaria, Especializada y SUMMA 112.

3.  En consecuencia, se podrá conceder autorización de compatibilidad, en razón del interés público, para el ejercicio de una segunda actividad de carácter asistencial en el sector público sanitario de la Comunidad de Madrid en los ámbitos delimitados en el apartado 2 de este artículo. Esta autorización no supondrá modificación de jornada de trabajo y horario en ningún de los dos puestos compatibilizados y se condiciona a su estricto cumplimiento en ambos.

Lo dispuesto en este artículo se entiende en el marco de lo dispuesto en la normativa laboral y de incompatibilidades del personal al servicio de las administraciones públicas
Como xa expliquei; a normativa pon o que pon e non o que a un lle semellar ler... i eu penso que o que aquí pon posibilita a 'mandos intermedios' e outros postos asimilables a realizaren prestación asistencial no seu centro ou noutro en función doutro contrato.

Visto que na mesma lei crease a unidade central de radiodiagnóstico como entidade de dereito público que non só vai xestionar i explota-los servizos de radiodiagnóstico e tratamento dos novos hospitais nenon que poderáselle asigna-la xestión de tales servizos noutros hospitais ou centros semella clara certa intencionalidade 'pluriempleativa'.

Mais enmarañado me semella a reedición da lei de "nuevas formas de gestión" de 1997 por la via malabarista de modificar cunha "lei de acompañamento" a outra "lei de acompañamento" para permitiren...
Artículo 15

Modificación parcial de la Ley 4/2006, de 22 de diciembre, de Medidas Fiscales y Administrativas

Se modifica el apartado 2 de la disposición final primera de la Ley 4/2006, de 22 de diciembre, de Medidas Fiscales y Administrativas que queda redactado en los siguientes términos:

“2.  El Gobierno, mediante decreto, a propuesta de la Consejería de Sanidad y previo informe vinculante de la Consejería de Hacienda, podrá establecer los trámites a seguir para dotar de personalidad jurídica y de autonomía económico-financiera a los restantes hospitales integrados en la Red Sanitaria Única de Utilización Pública de la Comunidad de Madrid, así como a cualesquiera centros, órganos o unidades del ámbito sanitario existentes, con la finalidad de mejorar su gestión y bajo la supervisión, control y coordinación de los órganos competentes de la Consejería de Sanidad.”

Mobilidade segundo a cor do cristal co que se mire

Bueno, aínda non teño claro como se resolverá o tema en cuestión pero teñolle dado moitas voltas e vou ir escribindo sobre elo...

Nos procesos de mobilidade interna dentro de calquer ámbito hai dúas ópticas principais que non son "A da empresa" e a "dos traballadores" senon a da "capacidade funcional" e a da "carreira profesional".

Un proceso deste calibre debe percura-lo equilibrio entre os coñecementos e as capacidades para a realización das funcions que cada posto de traballo esixe e a merecida oportunidade de quen leva cumprindo co seu papel axeitadamente e se ten formado para esa oportunidade.

Os eidos nos que se pode dimensionar a valía dunha persoa para un posto concreto están moi estudados na psicoloxía dos Recursos Humanos mais eu vou lanzar o meu punto de vista:

1- O coñecemento da área de traballo: Abranguería experiencia en áreas similares noutros centros e formación de postgrado e formación continuada en aspectos que teñan relación directa coa realización das funcions a realizar.

2- O coñecemento do centro de traballo: O tempo de servizo nun centro outorga coñecementos sobre o funcionamento interno que non se adquiren en cursiños e que non forman parte da formación de grao básica. O mesmo, mais con menor valoración se pode dicir da pertenza á empresa; pois é ben sabido que, por exemplo, cada servizo de saude se organiza de xeito diferente consonte as necesidades da poboación a atender.

3- A experiencia profesional en xeral: O tempo de traballo e a formación postgraduada e contínua noutras funcions deben ser tidas en conta na medida que poden proporcionar habilidades e coñecementos que axuden a resolver situacions novas ou a replantexa-lo funcionamiento actual do posto ó que se aspira.

Agora; ¿como se ponderan estes eidos?. Eu vexo claro que canto mais especializada e complexa é a área en cuestión mais se debe valora-lo apartado "1" mais nunca debe sobre pasa-lo 60% do total. Dentro de cada apartado se debe ponderar a experiencia laboral e a formación e tamén se debera ter en conta o traballo de investigación sempre que teña relación coa área á que se opta. A ponderación de experiencia e formación debe facerse con criterios funcionais da área á que se aspira, tendo en conta os plantexamentos ós que se vai a atender, as técnicas a realizar e as tecnoloxías implicadas nos procesos de atención.

Outra cousa é que se queira engadir ó proceso a realización de 'probas de selección' que poderan servir en áreas críticas para calibra-lo axeitamento do traballador ó posto tras un período de proba dabondo.

O que non vexo por ningures que outorgue mais ou menos capacidade para un posto de traballo é o tipo de contrato que se ten ou si ese contrato é coa empresa X ou Y (que non son a actual) do mesmo sector.

E así ¿cara onde imos?

Tras chuza-la nova do informe da asociación autodenominada "defensor do doente" cavilei longo sobor do tema e, lendo no seu web, non vexo intención nengunha de mellorar para que non volte a suceder senon mais ben unha clara intención xudicializadora e indemnizatoria do que xa non ten prezo: a saude perdida ou a vida... Non se trata de impunidade senon de seren constructivos porque, analizando ben os casos e as sentencias , nunha grande maioría ademais de que poda haber individuos inculpados (seguramente sen dolo); o mais seguro é que a administración da que dependa a institución en cuestión deba facer fronte pecuniariamente á indemnización sinalada polo xuiz segundo o seu criterio...

E ahí voltou a traballarme o maxin e lembrei as verbas de Aibar nas Xornadas sobre seguridade do doente cando solicitaba un pacto co poder xudicial e o que eu mesmo lle escribín ó señor Terol:
"Por último otra reflexión respecto a la seguridad del paciente. He estado rebuscando sobre las soluciones alcanzadas en otros sistemas sanitarios para este tema y he visto que algunos han diseñado seguros específicos para cubrir este riesgo tanto para el sistema como para los usuarios empleando valoraciones cerradas similares a los baremos que aquí se usan para las indemnizaciones por accidentes de tráfico... También he reflexionado sobre el "resarcimiento moral" que suelen pedir muchos afectados por estos EA y como se podrían encauzar mediante un sistema conciliatorio similar al que existe respecto al comercio minorista; organizado entorno a las asociaciones de usuarios y el propio ministerio, pero con caracter independiente."

sobre un sistema de conciliación para os casos concernintes á seguridade do doente ou tal e como teñen en Dinamarca un seguro que cubre estes riscos e sobor de todo un baremo indemnizatorio regulado segundo as secuelas tal e como xa existe para os accidentes de tráfico ou de traballo.

Neste derradeiro aspecto estase a traballar hai tempo:
en la actualidad, el Ministerio de Sanidad y Consumo “trabaja”, en colaboración con el Ministerio de Economía y Hacienda, el Ministerio de Justicia y la Organización Médica Colegial (OMC), en la elaboración de un Anteproyecto de Ley de Baremación de Daños Médicos que fije las indemnizaciones a percibir por los pacientes víctimas de negligencias médicas.
Segundo se pode ler nas conclusions das xornadas que a citada asociación fixo en Xullo deste ano e que recomendo ler para 'calar' por onde van os tiros desta xente.

Coa mutua desconfianza non se pode facer ren; nen un vai a estar tranquilo pensando que te vai a atender algúen que non é consciente do delicado do traballo que ten ante sí, nen se pode traballar coa debida concentración pensando que calquer cousa que non estexa baixo o control directo do responsable pode levar a un procedemento xudicial...

A interpretación, derradeiro chanzo da negociación.

Pois si, semella que "interpretar" o que quere dicir a lexislatura é o derradeiro avance no eido negociativo sindical.

Antes as leis, decretos, ordes e acordos puñan o que puñan e se algúen conseguia 'colarlle' unha redacción axeitada á administración pois esta tiña, por exemplo, que paga-la colexiación durante o período de tempo que pasou entre a publicación da norma co "erro" e a publicación da norma que o subsanaba. O mesmo acontece no SACYL co tema da xornada laboral e os famosos 2 días "non festivos-non laborables" (24 e 31 de Decembro).

Hai frases que soan moi bonitiñas e danlle moito aire de marcialidade a un documento, pero que ó estar definidas polas leis hai que ser precavid@s á hora de incluilas en textos que teñan valor legal pois neses casos o seu significado non é 'interpretable' polo que "se quixo dicir" senon que o acordo pon o que pon e só un acordo de igual categoría e coa mesma publicidade pode modificalo.

Poñamos por caso: "Sistema Nacional de Salud".

A súa definición establécese claramente no BOE do 25 de maio de 1986 nos artigos 44 e 45 da Lei Xeral de Sanidade: O conxunto dos servizos de saude do estado e dos servizos de saude das comunidades autónomas.
O emprego da frase "Sistema Nacional de Salud" mantense co mesmo significado nas leis básicas de desenrolo do actual marco lexislativo da sanidade:
Lei 41/2002 da autonomía do doente, dereitos e obligacions en materia de información e documentación clinica,
Lei 16/2003 de Cohesión e calidade do Sistema Nacional de Saude,
Lei 44/2003 de ordenación de profesions sanitarias,
Lei 55/2003 estatuto marco do persoal estatutario dos servizos de saude...

Queda pois reflexado pola lexislación de rango superior o que é o "Sistema nacional de salud".

O que semallan non ter claro os membros das xuntas de persoal e/ou representantes das seccions sindicais nos centros sanitarios é que as leis que tan ben coñecen á hora de defini-la súa protección e o seu (escaso, por certo) dereito á negociación e que esta lexislación tamén establece DEBERES e que un deses deberes é respecta-lo ordenamento xuridico e tamén ser consecuentes cos seus actos e que os acordos tomados explicita ou tácitamente nunha xunta de persoal se toman como "Órgano colexiado"; é dicir coa responsabilidade de tódolos seus compoñentes.
Tampouco semellan saber os membros das xuntas de persoal que eles son os representantes de todol@s traballador@s do centro señan ou non afiliados ó seu sindicato.

Por outra banda é obvio, pero hai que recordalo que un 'acto inxusto' non é aquel que semella moralmente sinalable senon aquel que contradí o que ven escrito na lexislación; o que vai contra o que dicta a lei. Tamén postos a lembrar, lembremos que cometer un acto inxusto individual ou colectivamente sabendo que se comete dito acto só ten un nome: PREVADICAR. E tanto ten que o cometan persoas con responsabilidade directiva ou representativa, o 'acto inxusto' é punible do mesmo xeito.

P4PS

Bueno, desconectei e algo me ensinaron ainda que está por ver o que aprendín.

Nas III Conferencia Internacional sobre Seguridad del Paciente da Agencia de Calidad del SNS adicadas ó papel dos doentes fronte ós Eventos Adversos recibín moita información, xeneráronseme moitas dúbidas i esperanzas, atopei xente que facía demasiado que non via e xurdironme esas peligrosas e despiadadas ideas que van logo pasando a proxectos e que, cando fracasan, tanto mancan...

Entereime, non me da vergoña recoñecelo, do programa da OMS sobre Seguridade do doente e, en especial, do programa "Doentes pola seguiridade do doente" cuio acrónimo en inglés encabeza esta entrada.

Trátase dun programa que pon o enfáse no que xa sinalei acerca da CALIDADE. O recoñencemento dos fallos (de tod@s, non só dos médicos como dí algún case con xenrreira) como principal ferramenta para a mellora dos resultados da atención sanitaria; enfocandose non no aspecto punitivo senon na análise e recuperación das ensinazas que encerra cada fallo para evitar novos sucesos.

P4PS pon en contacto a persoas que sufriron erros na atención sanitaria e que, dándolle un xiro 'en positivo' se dispoñen a contalo para que os profesionais, sobor de todo os de pre-grao, interioricemo-la máxima do xuramento "prima non nocere" e anlaicemos os datos i ensinanzas que, mais aló dos casos concretos, se atopan tra-las historias destes "campeons".

Repartiuse moita información, que xa está a disposición de todos na internet; e puidose albiscar unha certa coordinación e articulación entre os servizos de saude que compoñen o SNS e a propia ACSNS-MSC adaptandose cada servizo segundo as súas necesidades ás propostas xerais e xerando á súa vez iniciativas própias e convenios non só a nivel nacional senon internacional.

Bueno, eu pode que escriba algo mais; pero non hoxe que hai que ir 'facer sangue'.

Paused

Teño que deixar este blogue en "stand by" porque de escribiren agora podería ser procesado por inxurias ou algo semellante...

Problema de nomenclatura

Siguese dando voltas ó importante tema da relación entre a enfermeiría e os fármacos.

Agora semella que o problema é de nomenclatura; seica prescribir non lle vale ós facultativos así que se escollen as verbas "medicamentos autorizados" se lle asigna unha lista de productos sobre os que se ten competencia e xa está.

Isto lémbrame un debate que tiven cun facultativo ó que aprecio moito e de quen moito aprendin e teño mais que aprender mais que non comprendía como era que a enfermeiría dicía que realizaba 'diagnósticos'. Ata que a definición da RAE e a listaxe da NANDA conqueriu aclarallela situación.

O certo é que o 'modelo británico' segue a pesar moito no tema; tanto que o própio colexio acudiu ós colegas ingleses para que lles explicaran o seu funcionamento, coido que esqueceron mencionar que o sistema polo de agora non ten moita aceptación entre os propios profesionais:
Nursintimes 09/11/2007 acceso por subscripción gratuita
Nurses remain wary of independent prescribing

Many nurses continue to use supplementary prescribing, despite gaining independent access to the full formulary last year, research shows.

It had been thought that opening up the formulary might have reduced the need for supplementary prescribing. But initial findings from a study of 1,400 independent nurse prescribers, undertaken at the end of 2006, found that more than 40% were still using it.

This compares to a similar survey in 2005, which found 35% of 868 qualified nurse prescribers were supplementary prescribing. Both pieces of research were conducted by RCN joint prescribing lead Molly Courtenay.

'I think people are using [supplementary prescribing] to develop their skills,' she told NT. 'Where people have patients with complex conditions, they're not happy to prescribe alone, but they're happy to do it using a clinical management plan.'

As of March this year, there were 9,273 independent nurse prescribers in England.

Eu penso modestamente que isto ten unha lóxica tan aplastante que non habería que molestarse en explicalo... Mais interesante é que si se quere mirar ese modelo se seña capaz de facer unha análise completa (que inclua o positivo e o negativo) da situación da profesión alí. ¿ningúen se pregunta porqué si a sanidade británica lle outorga tanta capacidade e relevancia á enfermeiría teñen problemas de escasez de efectivos pola elevada taxa de abandonos da profesión?.

Seica a clave pode estar en como se organiza administrativamente o NHS e a leria dos trust; ou pode simplemente, que a moita xente non lle guste ter responsabilidades das que respostar...

A enfermeiría eiquí ten moitos campos de acción que non son recoñecidos nen polos seus própios dirixentes que empregan a forza da profesión en temas que rematan como "caixons de sastre" (a especialidade médico-cirúrxica) inservibles ou como cortiña de fume cando o interesante pasa por diante das nosas narices... como penso eu deste tema dos medicamentos e a implantación da lei de dependencia.

Distorsión en el enfoque de la calidad

DISTORSIÓN EN EL ENFOQUE DE LA CALIDAD

Nieves Feliz Cruz y Xosé Manuel Meijome Sánchez. Enfermeras, Hospital "El Bierzo"

Aunque la calidad es una de las prioridades más enunciadas en las líneas estratégicas y planes de gestión de los servicios de salud en la actualidad su asunción ha sido un acontecimiento reciente no sólo respecto a otras ramas del sector servicios sino respecto a la propia evolución del concepto "calidad". Hasta el punto donde actualmente se encuentra como una 'política transversal' que abarca desde el momento del diseño de un objeto o atención/servicio hasta la continua búsqueda de mejoras en sus resultados de todo tipo.

Debido a esta apresurada toma de contacto con el concepto y el proceso de la calidad en la atención sanitaria los profesionales solemos tener muchas dudas al respecto y también mucha desconfianza; dicha desconfianza hace fracasar los precarios primeros pasos obligatorios para la entrada de la CALIDAD en el sistema de asistencia sanitaria.

Cuando el sector industrial comenzó a implantar la calidad lo hizo con la sencilla razón economicista de reducir las pérdidas que le causaban los defectos y desperfectos en los items fabricados; poco a poco se llegó al concepto de "control de calidad" como un control de las unidades producidas para que tuviesen un funcionamiento correcto, evitando que salieran al mercado y llegaran a los posibles clientes los productos defectuosos; se trata de una exposición simplificada, pero que puede ayudar a comprender el fondo de este artículo.

En general el concepto de calidad evolucionó hacia el conocido "0 defectos" conduciendo las preguntas a las cuestiones que surgían hacia planteamientos más pro activos que un simple control, se aplicaron análisis causa-raíz y se implantaron los "métodos de mejora continua" para minimizar los errores. El siguiente escalón fue el abordaje del propio método de diseño de tareas/procedimientos buscando prevenir los agujeros de diseño por los que se colaban los errores; era el concepto de "calidad total" que llamaba a la puerta y de su mano vino la lógica preocupación por demostrar que se trabajaba con calidad, porque existen procedimientos y medios de funcionamiento diseñados correctamente y que responden a exigentes estándares formales de organizaciones especializadas: Los certificados de calidad.

A su vez, estos manuales de procedimientos son controlados y valorados y su metodología de elaboración está enunciada con claridad; pero ¿donde ha quedado el "producto"?.

En la actual situación puediera parecer que la fase de "control de calidad" está superada y que los procedimientos, en general, preveen todas las incidencias; pero todos sabemos que en nuestro medio esto es imposible y el própio sistema lo certifica mediante los flujos de reclamaciones de los usuarios y el registro de las sentencias sobre posibles fallos en la asisitencia sanitaria.

Aún así se trata de sistemas con cieto grado de cohesión que, en muchos casos, se emplean más para proprocinar/buscar una satisfacción al cliente afectado del supuesto fallo/error que para mejorar el sistema.

¿Donde está pues nuestro "control de calidad"?: En los sistemas de notificación de efectos adversos. Muchos enfoques y planteamientos existen al respecto del desarrrollo de un sistema que permita a los profesionales informar sobre los incidentes que acontecen en la atención y qeu permitan a los centro sanitarios y a los servicios de salud y aseguradoras/financiadores investigarlos y elaborar estrategias para atajarlos; pero todos se encuentran con el grave problema de la responsabilidad judicial y la obligación legal de dar a conocer cualquier evento que tenga repercusión en la salud de los individuos.

En el medio sanitario los eventos adversos suelen tener como resultado un daño al paciente por lo cual dicho acontecimiento debería ser investigado no sólo como parte de un sistema de mejora de la calidad, sino como parte de un procedimiento judicial; ni que decir tiene que esta implicación justamente provoca que los profesionales seamos reacios a informar "de motu propio" sobre estos eventos y de ahí el uso de los sistemas de quejas y litigios como indicador primario en las investigaciones sobre efectos adversos.

Por desgracia el bosque no deja ver los árboles y la elaboración y certificación de los manuales de procedimientos de los centro sanitarios no es una excepción; el supuesto fracaso de los sistemas de notificación de Efectos Adversos (IDEA, NQF) no incluye, a mi modo de ver, un rango de sucesos que, no teniendo incidencia directa en la atención sanitaria y por ende no causando daño de ningún tipo al paciente, SI indican fallos en el seguimiento de los procedimientos y protocolos. Fallos que estudiados convenientemente podrían corregirse modificando el procedimiento, introduciendo nuevas comprobaciones o reforzando la motivación en el seguimiento de los mismos.

Se trata de los "Cuasi-errores" (Incidentes); así dicho parece que se trata de acontecimientos raros o poco frecuentes cuyo seguimiento necesitaría un caudal de medios que harían inviable o poco eficiente su estudio. Sin embargo, lejos de ello, se trata de sucesos que están "solapados" bajo la etiqueta de eventos adversos y, por ello, escondidos en los registros de trabajo y, desde luego, no notificados.

Se presentan de formas muy diversas: Preparaciones quirúrgicas incompletas (un mal rasurado, un objeto o prótesis no retirado), dispositivos que fallan en el momento de preparar su uso (sondas o tubos endotraqueales con cuff defectuoso), Documentos colocados en H.C. de otro paciente, Medicamentos u otros items caducados o deteriorados que se detectan en el momento de su uso... Todos estos "cuasi-errores" señalan fallos en el seguimiento de procedimientos tan arduamente elaborados y tan celosamente certificados y, sin embargo, poca o ninguna atención merecen.

En múltiples ocasiones un dispositivo que falla es desechado sin más; raramente es enviado al servicio de suministros por el conducto que proceda y, en la mayoría de los casos, lo que se pretende es una reposición del valor del dispositivo y no la correspondiente notificación de la incidencia. El resultado suele ser que el dispositivo defectuoso es sustituido por otro nuevo siendo retirado el anterior por el representante de la casa comercial sin que de ello quede constancia escrita en ninguna parte.

Otros fallos en procedimientos se registran en forma de observaciones o como 'marcas' estandarizadas en las hojas de registro sin que ello implique su contabilización automática como incidencia ni mucho menos su notificación al departamento de calidad (de mejora de la calidad, se entiende) para su posible estudio; es más, no es poco frecuente que dichos fallos se traten de forma verbal entre el personal de los distintos departamentos como parte de un conflicto de roles o competencias sin dejar constancia de ello. Ni que decir tiene que ese tipo de actitudes presenta menos transcendencia a la hora de mejorar los resultados de nuestro trabajo que la más simple de las anotaciones en una hoja de cometarios.

Recorrer el "camino de miguitas" de los incidentes es pues una tarea complicada, pero no imposible; que necesita en primer lugar del conocimiento por parte del personal de qué sucesos constituyen indicadores no punibles de fallos en el sistema y de su registro, notificación y posterior estudio como base de un verdadero sistema de mejora continua del trabajo que realizamos.

Pasiño a pasiño...

Se fai o camiño...

Xa hai tempo que teño escrito o que porei en post aparte; mais ata o de agora non o quixera publicar porque coidaba que todo isto era outra leria miña desas que me fan creer que gosto de nadar contracorrente.

O certo é que dándolle voltas ó tema da calidade e ós sistemas de certificación e mellora (ISO, EFQM) sempre botei en falla os primeiros chanzos que SI percorreu o mundo industrial nese eido. Mais agora semella que 'dende arriba' hai coherencia e verdadeira gaña de mellorar non só refacendo o modo de entendermos as cousas (reenxeñeria de procesos) senon tamén coñecendo o básico: O que facemos mal.

Tanto a OCDE como a Axencia de Calidade do SNS iniciaron unha 'cascada' de accions encamiñadas a coñeceren mellor e a concierciarnos sobor das fallas en seguridade que atinguen á atención sanitaria. O esforzo semellame, a mín que son lego, estar ben organizado pois por primeira vez se fala de engadir nos sistemas de información os indicadores seguintes sobre seguridade do doente:

Indicadores para la Seguridad del Paciente Recomendados por HCQI (Mejora de la calidad en Sanidad)

  • Infecciones hospitalarias
Neumonía asociada a la ventilación mecánica
Infección de herida
Infección debida a la atención médica
Úlcera de decúbito

  • Complicaciones quirúrgicas y posquirúrgicas
Complicaciones de la anestesia
Fractura de cadera posquirúrgica
Embolia pulmonar posquirúrgica (PE) o trombosis venosa profunda (TVP)
Sepsis posquirúrgica
Dificultad técnica con un procedimiento

  • Sucesos centinela
Reacción a la transfusión
Grupo sanguíneo erróneo
Cirugía sobre una parte errónea del cuerpo
Cuerpo extraño dejado durante el procedimiento
Sucesos adversos relacionados con el equipo médico
Errores de medicación

  • Obstetricia
Trauma neonatal – daño al neonato
Trauma obstétrico – por parto vaginal
Trauma obstétrico – por cesárea
Problemas en el parto

  • Sucesos adversos relacionados con otro tipo de atención
Caídas del paciente
Fractura de cadera o caída hospitalaria
Isto ven a conto de que onte se distribuiu no meu centro unha enquisa enviada pola dirección xeral de Planificación, Calidad, Ordenación y Formación da consejería de sanidad e chamada "cuestionario sobre seguridad de los pacientes" (traducción da validada pola AHRQ) mercede a que se tenta ter unha impresión da "cultura da seguridade" que temos os profesionais 'de a pé' e de como percibimos o entorno no que desenrolamo-la nosa actividade no que respecta á seguridade do doente.

O estudo terá dupra utilidade pois por unha banda o empregará (ou debera) a citada D.G. para obter unha imaxe fixa sobre o tema e deseñar accions tanto formativas como de sensibilización e mellora nese eido e por outra parte se enviaran xunto cos cuestionarios de outras comunidades para o "Proyecto CUSEP" (Cultura de seguridade do doente) que fai a universidade de Murcia e a citada ACSNS.

Ámbalas iniciativas semellanme apuntar realmente ó centro da diana da calidade... aceptar o que se fai mal para poder melloralo.

Hoxe non teño mais tempo, hai que ir face-lo choio.

Cando hai que por distancia para dicir verdades

Moi interesante o artigo de "El Pais" de hoxe sobor dos médicos españois en Portugal...

Hai cousas que constituen auténticas 'queima das naves'; verdades coma puños que mancan ós que realmente, sin ter capacidade intelectual nin de autoridade, teñen un obxectivo único: Mante-lo control do tema sanitario para seguires facendo cartos.

Frases como:
"Son pocos y tienen mucho poder". "Y tratan de mantener su élite apretando en el numerus clausus", ...(marcharon)"hartos de un sistema totalmente perverso y cerrado".

Falan por si mesmas. Pero hai mais; non só se fala do control do mercado laboral, da súa limitación para, estreitando a oferta e ampliando a demanda obter mais senon que se vislumbra a participación do sector industrial...
"Me ofrecieron una beca de párkinson en Sevilla. Consiste en ser el chico para todo de un médico célebre. Lo paga la industria. Y lo que en teoría sirve para terminar tu tesis doctoral, en realidad consiste en tratar pacientes a destajo"
E non se trata dun tema político, non. Trátase dun tema no que un sistema de asistencia universal ten moitos problemas para cubrires a súa demanda de servizo e de cales son as consecuencias.
Por cada 3 meses de lista de espera que ten un centro público, ¿onde rematan os doentes e, polo tanto, os cartos?... As iniciativas de eficiencia do sistema e de aumento da productividade sempre atopan trabas na propia estructura administrativa, na 'representación dos traballadores' e nesa escasez de persoal sanitario (Hai 15 anos enfermeiras, agora facultativos).
Mais cando un fala de cousas que se fan en outros paises como o Reino Unido e Noruega onde a enfermería especializada presta servizos asistenciais como anestesia supervisada de doentes ASA 1, ciruxía menor, atención ambulatoria cando se trata da aplicación de protocolos consensuados... entón sáenche conque non se ten a formación, conque non se pode desvestir un santo para vestir a outro...
E claro, por non falar das consecuencias da nova lexislación e do Sistema Nacional de Dependencia no que a enfermería debera se-la profesional de referencia no eido dos coidados e de tódalas facetas dese coidado (como a medicación preventiva protocolizada) e non unha especie de 'recadeira' de persoas apoltronadas en despachos lonxanos.

Para rematar:
"la política de universidades y de plazas ha sido una chapuza total. Independientemente del color político, las comunidades autónomas han montado sus reinos de Taifas y no hay movilidad"
Faime gracia dado que agora estamos 'lidiando' coa homologación da carreira profesional e, a pesares do claro que o pon o BOE do 27/2/2007 aínda hai que andar con certificados, e outras lerias... E tamén ten chiste que si o citado BOE pon...
Los servicios de salud reconocerán de manera automática los grados de carrera acreditados por un profesional en otro servicio de salud (grado inicial por inicial, grado I por el I, etc.), referidos a la misma especialidad, categoría profesional o grupo de titulación.
se teña que constituir un Observatorio de carreira profesional no SNS e o Consello xeral de colexios veña a dar brasa coas desigualdades entre comunidades; eso tíñano que ter manifestado cando se lles consultou sobre a LOPS e o estatuto marco.

Formas de desacreditar ou acredita-la formación.

Únome casualmente á conspiromanía para anunciar o futuro escándalo dos créditos de formación contínua e proporcionar un punto de vista resolutivo.

Dende que entrei nesto profesionalmente vin, como calquera, que manterse actualizado é unha obriga para o profesional sanitario malía a súa especialización nunha faceta concreta. A dita actualización non tiña que ser precisamente mercede a cursos; podía e pode facerse dun xeito autodidacta mercede á leitura de artigos, participando en sesions clínicas e seminarios; incluso participando en congresos.

Mais, como ó principio bota un moito tempo dando tumbos dun servizo a outro e por diversos centros a formación contínua ten outras finalidades: completa-la formación básica, abrir novos eidos formativos non abordados polo plano de estudos, etc. ata que se crearon os ben intencionados sistemas de contratación temporal e a baremación dos cursos e publicacions(este apratado non me atrevo nen a esbozalo...).Si ben ata ese intre cursos e publicacions puntuaban para os concursos e Ofertas Públicas de Emprego (OPE) o certo é que o xurdimento destes sistemas significou a defenitiva 'mercantilización' da formación continuada de tal xeito que ó valorar que cursiños se ian a realizar o principal criterio era o de "pesetas/punto".

Simultaneamente creouse o sistema de acreditación da formación continuada e a Comisión de Formación Continuada (CFC) centralizada inicialmente en Madrid e cun selo característico; de tal xeito que non tódolos cursos eran válidos para segundo que uso e só os que estivesen acreditados con ese selo eran de recoñecemento 'obrigatorio' nacional. De seguido proliferaron os cursos a distáncia acreditados e se puido observar como cada empresa de formación conquería a acreditación dos seus cursos sempre no mesmo organismo... Tamén de seguido se escomenzou a falar da necesidade de facer algo mais que acredita-los cursos para asegurar un rigor científico e unha adecuación ós obxectivos estratéxicos do Sistemas de Saude Autonómicos (SSA's) e do Sistema Nacional de Saude (SNS).

Os derroteiros políticos deixaron o tema apartado e para ben ou para mal desenrolouse unha 'industria' da formación continuada na que participaba a própia administración, acusada incluso de competencia desleal, por cumplires o lóxico mandado de proporcionala; os colexios profesionais, os sindicatos, as universidades, organizacions benéficas i empresas de todo xeito (editoriais, academias, aseguradoras...). Todas elas tentando; ben por vía da acreditación, ben por via da inclusión nos baremos dos correspondentes sistemas de contratación temporal e/ou definitiva (OPE) que os seus cursos tiveran o máximo "valor" para os potenciais clientes. Chégase (e se sigue facendo) a puntuar cursos de preparación para oposicions de discutible valor como formación contínua.

E agora ven a reviravolta de dobre lazo que representa por un lado a carreira profesional e por outro as 'non natas' especialidades... sen falar do qué se fará para a convalidación do título de grao. Non cabe dúbida de que a obriga moral e técnica da formación continuada ten que estar valorada e baremada dentro do sistema de carreira profesional; é mais, para mante-lo impulso a necesidade de formación é polo que sosteño que os graos 3 e 4 sexan reversibles... mais isto acaba de facer estoupar a delicada credibilidade do sistema de acreditación e a escasa calidade da información que se fai respecto á formación continuada e ás formalidades dos títulos expedidos.

Explícome: Cando un remata a carreira e obten o seu título universitario este contén no seu reverso un código alfanumérico de identificación que permite a calquera verifica-la súa veracidade no rexistro correspondente non só da universidade que o expediu senón que tamén a nivel central no rexistro estatal correspondente. Mais isto non se fai de xeito obrigatorio coa acreditación CFC; que si ben non ten porqué ser concedida por unha única autoridade acreditativa si que debera codificarse de tal xeito que para comporba-la veracidade e características (horas acreditadas, modalidade da formación, cualificación obtida, eido(s) sobre os que versa etc.) dun curso bastase introduci-lo dito código nun formulario de consulta.
¿Porque desta "conspiranoia"?; porque, polo menos no Sacyl, os créditos empregados na obtención dun grao non se poden empregar en outro (lóxico) mais non se observa ningún sistema que garanta dito extremo e, por outra banda, nada impide a un servicio de saude non considerar os cursos acreditados por outro si pensa que quen o acreditou non é quen debería telo feito...
Hai moitos cartos en xogo para as empresas de formación e para os traballadores; o SNS xógase moito coa formación contínua que é unha ferramenta para introducir melloras e calidade, para premiar avances e para o desenrolo profesional. Hai que tomala en serio e xulgala coa mesma rigurosidade que á formación academica, incluso, ó nivel de facer auditorías non só dos cursos senon tamén dos sistemas de acreditación e dos medios docentes.

Afogo administrativo

Ou como adicar unha organización ó que non ten que facer.

Nestes días, e brindando novamente argumentos ós conspiranóicos, o Sacyl ven de convoca-lo prazo de apertura das bolsas de contratación e o prazo de solicitude do segundo grao da carreira profesional pola vía "café para tod@s".

Semellan feitos normales e precisos que non deberan dar lugar a ningunha protesta. Xa vedes o meu é a guerra e o 'tocamiento'; será cousa da idade... Non deixo de cavilar no moito que se desaproveita a ferramenta informática e os datos que xa se aplican na xestión diaria do persoal e a aparente desconexión entre os datos de cada centro e as correspondentes direccions xerais nos servizos centrais.

Cun panorama como este; ¿Como é posible que se fale dunha politica integral de recursos humans, de planos de axeitamento dos mesmos ás necesidades estratéxicas do servizo de saude, de deseño de ferramentas de formación e de seguridade e saude?. Trabállase como si "arriba" non soubesen as características das súas plantillas, os datos que delas se teñen e os conceptos retributivos que se lles abonan...

O do sistema para a contratación temporal podería te-la escusa de que se ten replantexado, que se aplica un novo baremo, que o modelo é diferente.
Mais habería que demostar que non se percura unha emisión/cobro contínuo de certificados e fotocopias compulsadas de cursos; que se traballa racionalmente e que o expediente de cada individuo vai recollendo a información en tal formato que permita a súa nova explotación aínda que tróquen os baremos; porque sumar días traballados e sumar horas de formación acreditada o fai calquera aplicación informática e os datos se poden recoller nun centro (arquivando alí os documentos acreditativos) e ter copias de seguranza nos servizos centrais; copias que permitirían mobilizaren expedientes.
Esta proposta de traballo permitiría que só se tivesen que engadi-los novos méritos e isto tamén se podería obviar si se trata de tempo traballado para o própio servizo de saude convocante e para cursos de formación acreditados polo mesmo.

Edición 12/11.
Ata fai pouco coidaba que o de pedir certificados a diestro e siniestro era cousa de poder responsabilizar a outros de posibles enganos e por elo argallei que iso tiña unha solución doada recurrindo a un INFORME DE VIDA LABORAL. Este emitiríase con autorización do interesado a prol da unidade administrativa de xestion de persoal que tivese que valorar o expediente.
Mais queda fora deste razoamento o único motivo para que teña que ser o centro de gasto o que realice a certificación: As áreas de traballo especializadas. Cousa por outra banda incongruente pois a administración recoñece no seu sistema de contratación temporal que hai certas áreas nas que é precisa experiencia (e formación ,ainda que esta non a miran); mais logo non fai distingos entre os propietarios á hora de acceder a estes áreas ou de prestar servizo nelas.

O da carreira profesional NON TEN PERDÓN DE DIOS e semella percurar únicamente deixaren fóra a quen pillen desprevenido... A min algúen me vai ter que explicar como é que pagandome un concepto X que xa teño documentado e recoñecido (por eso o pagan) teño que voltar a documentar o dito mérito para outro pago.
A antiguidade no sistema recoñece o tempo de servizos prestados. A administración sabe cantos trienios paga e cando se cumpliu o derradeiro e cando se vai cumplir o seguinte... é indignante ter que voltar a certificar todo cando xa te pagan por elo.
O mais sangrante é que recoñecen ter os datos, mais só para quen leva TODO o tempo traballado no mesmo centro; é como si o que se certificou para paga-la antiguidade non valera, como si daquela os certificados puideran estar errados.

Elixese non facer distincions na hora de brinda-lo grao II mediante acceso extraordinario desperdiciando o potencial de motivación dunha medida deste tipo e logo CASTIGASE ás persoas que, por uns motivos ou outros, tiveron que traballar en diversos centros durante a súa carreira.

Edición 13/11.
A prol das persoas que traballan na administración podo dicir que tamén el@s ven lóxico e mais operativo o que comento, mais que non teñen; polo de agora, a ferramenta axeitada para elo. Estan "trabajando en ello".

Un centro sanitario debe adicar a maioría do seu esforzo a atender ás persoas que lle confían o seu coidado, diagnóstico, curación, recuperación e seguimento e a facer isto con garantías; non é de recibo que a estas alturas do desenrolo tecnolóxico das TIC haxa que ter unha cantidade inxente de recursos humans e de tempo adicados a percurar datos, facer certificados, compulsar fotocopias e demais lerias e mais tendo en conta que algunhas das informacions que se van xerar xa están no sistema como demostran en outras comunidades onde a carreira profesional se abona de xeito automático.

Comunicación externa e interna

Unha das lerias que me permito prognosticar no actual estado da sanidade é o aumento dos problemas de comunicación... Tanto dos realmente graves problemas de entendemento entre doentes e persoal da sanidade como os problemas de comunicación entre os propios profesionais sanitarios.

De cara ó doente sempre existiu unha barreira de comunicación que radica na mesma esencia do que é a sanidade: a diferencia de coñecementos. Cantas veces ten un(ha) que "traducir" o que outro dixo porque o doente non comprendeu e non se atreveu a preguntar?; Por elo as actividades de 'comprobación de comprensión' figuran pertinentemente en moitos protocolos; sobor de todo nos que competen a tarefas que o doente deberá realizar de xeito autónomo e sen presencia do persoal ( autocoidados , preparación para probas, etc.).

Sobre esa barreira habería mais que dicir; por exemplo como influen os factores de formación, cultura e idade e como está a influír a chegada da nova poboación nese aspecto. Neste punto irrompe con forza unha nova fronte dun tema xa presente e debatido decote mais sen publicidade: A barreira idiomática.

Nunha organización político-social na que conviven pobos con diversas falas oficiais e semioficiais ó mesmo tempo que se ten incrementado a mobilidade das persoas os problemas de comunicación por mor do idioma estanse a por de manifesto de novos xeitos, sorprendentes mais non por elo imprevisibles; que nalgúns territorios se veñen a engadir a vellos problemas comunicativos de raigame idiomático-cultural con fonda implicación "Psico-política".

Así as cousas temos agora que os que facíamos de "tradutores" entre doente e outros profesionais para evitar confusións de mensaxes por mor de coñecementos e suposto "status" lingüístico-cultural vémonos loitando por facermonos entender e por comprender o que nos dín doentes de moi diversas localizacións e culturas nunha linguaxe precaria .Hai moito desenrolado ó redor deste eido como para eu descubrires ren; pero vexo ideas interesantes...

No eido interno os problemas de comunicación tradicionalmente se deberon a problemas de 'posición' e de non entender ou entender mal o que é unha equipa de traballo e a imprescindible orientación de tódolos esforzos cara ó obxectivo da atención ó doente. O compoñente idiomático xogaba un rol secundario ben polo escaso dos movementos demográficos (comparados cos de agora) ben pola posición que no conxunto da sociedade ocupaba cada lingua. Agora isto troca rápida e dramaticamente.

Por unha banda, aínda que escasos, temos profesionais que lle brindan gran valor ó seu idioma non só nas súas comunicacións informais c@s compañeir@s senón que lle outorgan o valor que legalmente ten no eido oficial empregandoo decote nos documentos que reflicten o seu traballo. Mal que ben esta actitude é lida en clave política por outros membros da equipa que, lonxe do ánimo de comunicarse, perciben como agresión calquera emprego de outro idioma que non sexa o seu aínda que entenda (i estea obrigado pola lei a entendelo) o outro idioma. Xa fai moito que sabemos que as observacións de enfermería escritas non se poden emendar mais aínda hai quen tacha ou arrinca o que outr@s compañeiros escriben porque non está na lingua que coñece.

Mais todo isto son "xogos florais" comparado coas situacións que se estan a vivir mercede á incorporación de profesionais da UE ó necesitado sistema sanitario; unha situación que fai tempo estaba restrinxida a certas áreas mais que agora se vai estendendo e que requirirá por parte de tod@s mellorar a nosa predisposición a comunicarmonos; a entender e facernos entender mais aló xa dos criterios legalistas se queremos prestar unha atención sanitaria non xa eficiente, senón efectiva.

No tocante á obriga da administración de protexer, fomentar e velar pola lingua própia se pode escomenzar por aplicar esa obriga nos impresos de todo tipo que aínda hai que cubrir no sistema sanitario e, como suxerencia, me permito sinalar que non se esqueza o tema inmigratorio xa sinalado e que nos impresos se inclúa o inglés como xa se fai en múltiples estados nos que, ben por multiculturalidade propia ou "importada" o pragmatismo obriga. Para un futuro no que se impoña o emprego das TIC quedan as aplicacions de traducción automática estandarizada que permitan compatibilizar a lingua de cada quen coa necesaria e totalmente obrigatoria comunicación efectiva.

A vella pregunta sen resposta

Aproveitando que ningúen "da casa" lle presta atención a este blog vou descolgar unha pregunta que NON está no ambiente mais que si ten que ver co sustancial do tema.

Abertas as especulacións do melón sucesorio sen que estea claro que dita posibilidade exista correu polos pasillos do centro e polo congreso da área local de que si un, de que si o outro... antes de saber si o novo "administrador" será alguén da casa ou alguén vido de fora.

Eis a pregunta; e o tema de debate é, no fondo, a profesionalización da xestión.

Suponse así sen mais que alguén de fora non coñece o centro en profundidade, como moito polos datos publicados e por referencias da xerarquia que lle pode oferta-la posibilidade de 'capitnea-la nave'; mais tamén se lle presupoñen dous elementos fundamentais no eido da XESTIÓN: Formación específica (mais aló de congresos) i experiencia profesional previa (ben no mesmo cometido, ben en outros 'do escalafón'). Dende o punto de vista da politica interna local e tendo en conta que o centro é unha das principais empresas da bisbarra e a que mais emprego xera a arrivada dun novo xestor foráneo podería ser non ben recibida mais encaixaría na liña marcada dende antes das eleccions municipais no Partido Politico que goberna o tema.

A unha persoa do centro suponselle carente desa formación (cousa que ben podería ser un erro) e, salvo alguns casos senlleiros, de experiencia en postos similares e presupónselle (tamén podería ser erroneamente) un bó coñecemento do funcionamento do hospital para ben e para mal; neste tipo de candidato destaca o campo de relacions co 'establishment' pois neste entenderíase que a súa opinón debe ser tida en conta. Ten o principal perigo na desconexión que pode sufrir a nivel provincial e autonómico á hora de percurar recursos ou de facer ver as necesidades que se teñen. Por outra banda un xestor cuio posto "de retorno" sexa no mesmo centro que xestiona pode ter motivacions extras para non tomar algunhas medidas que poden ser precisas ou, polo contrario, pode aproveitar o posto mais para o progreso e os asuntos persoais que para ofrecer solucions e (sobre todo) motivación e ilusións novas á xente que nel traballa.

Bueno, non vos matedes a facer comentarios; ide dun en un que hai tempo... Eu coido que "desta non vai" porque o noso actual xefe está ben en Ponferrada salvo que en Madrid digan o contrario.